I.TÓM TẮT KIẾN THỨC
1. Sự điện li
- Sự điện li
là quá trình phân li các chất trong nước ra ion
- Chất điện
li là chất tan trong nước phân lin ra ion.
- Phân loại
chất điện li:
+ Chất điện li mạnh là chất khi tan trong nước,
các phân tử hoà tan đều phân li ra ion.
- Axit mạnh:
HCl, H2SO4, HNO3, HClO4....
- Bazơ mạnh:
NaOH, KOH, Ba(OH)2...
- Các muối
tan: NaCl, K2SO4, Ba(NO3)2,...
+ Chất điện
li yếu: là chất khi tan trong nước chỉ có một phần số phân tử hoà tan phân li
ra ion, phần còn lại vẫn tồn tại dưới dạng phân tử trong dung dịch.
- Axit yếu:
CH3COOH, HClO, H2S, HNO2,HF, H2CO3,
H2SO3...
- Bazơ yếu:
Mg(OH)2, Bi(OH)3, Cu(OH)2...
- H2O
điện li rất yếu.
+ Sự phân li
của chất điện li yếu là quá trình thuận nghịch. Cân bằng điện li tuân theo nguyên
lí chuyển dịch cân bằng Lơ Sa-tơ-li-ê.
+ Độ điện li
của chất điện li là tỉ số giữa số phân tử phân li ra ion (n)
và tổng số phân tử hoà tan (no)
của chất điện li là tỉ số giữa số phân tử phân li ra ion (n)
và tổng số phân tử hoà tan (no)
(
)
Khi pha loãng
dung dịch, độ điện li của các chất điện li đều tăng.
2. Axit - Bazơ
a, Theo thuyết A-rê-ni-ut
- Axit là chất
khi tan trong nước phân li ra cation H+
VD: HCl → H+ + Cl− CH3COOH H+ + CH3COO−
- Bazơ là những
chất khi tan trong nước phân li ra anion OH −
VD: NaOH → Na+ + OH−
- Hiđroxit lưỡng
tính là hiđroxit khi tan trong nước vừa có thể phân li như axit, vừa có thể phân
li như
bazơ: Zn(OH)2, Al(OH)3, Pb(OH)2,
Cr(OH)3, Be(OH)2,Sn(OH)2....
VD: Zn(OH)2
Zn2+ + 2OH− Phân li kiểu
bazơ
Zn(OH)2
+ 2H+ Phân li kiểu axit
b, Theo thuyết
Bron-stêt
- Axit là chất nhường proton (H+).
Bazơ là chất nhận proton
Axit Bazơ + H+
VD: CH3COOH + H2O H3O+
+ CH3COO−
axit bazơ axit bazơ
NH3 + H2O NH4+ + OH−
bazơ axit axit bazơ
- Chất lưỡng tính là chất vừa có thể nhường proton,
vừa có thể nhận proton.
VD: HCO3− + H2O H3O+ + CO32- HCO3− + H2O H2CO3 + OH−
axit bazơ
Lưu ý: - Phân tử H2O có thể đóng
vai trò axit hay bazơ, vậy H2O là chất lưỡng tính
- Theo thuyết Bron-stêt, axit và bazơ có thể
là phân tử hoặc ion.
3.Hằng sô phân li axit - hằng số
phân li bazơ
- Hằng sô phân li axit
Xét quá trình điện li của axit yếu: HA H+ + A−
(Hằng số phân li axit
chỉ phụ thuộc vào bản chất axit và nhiệt độ)- Hằng số phân li bazơ
Xét quá trình điện li của bazơ yếu: BOH
B+ + OH−
(Hằng số phân li bazơ chỉ phụ thuộc vào bản chất bazơ và nhiệt
độ)
4.Muối và phản ứng thuỷ phân của
muối
a, Định nghĩa: Muối là hợp chất khi tan trong
nước phân li ra cation kim loại (hoặc NH4+) và anion gốc axit
b, Phân loại
ü Muối trung hoà
là muối mà anion gốc axit không còn hiđro có khả năng phân li ra H+:
Na2CO3, BaCl2, K2SO4,
....
ü Muối axit là
muối mà anion gốc axit vẫn còn hiđro có khả năng phân li ra H+ :
NaHCO3, NaHSO4, KH2PO4....( lưu ý:
trong gốc axit của một số muối như Na2HPO3, NaH2PO2
vẫn còn hiđro nhưng là muối trung hoà vì các hiđro đó không có khả năng phân li
ra ion H+).
c, Phản ứng thuỷ phân của muối
- Khi muối trung hoà tạp bởi cation của bazơ mạnh
và anion gốc axit yếu tan trong nước thì gốc axit yếu
bị thuỷ phân, môi trường của dung dịch là môi
trường kiềm. VD: CH3COONa, K2S, Na2CO3...
CH3COONa → CH3COO−
+ Na+
CH3COO− + H2O
CH3COOH + OH−
- Khi muối
trung hoà tạo bởi cation của bazơ yếu và anion gốc axit mạnh, tan trong nước thì
cation của
bazơ yếu bị thuỷ phân làm cho dung dịch có tính
axit. VD: Fe(NO3)3, NH4Cl, ZnBr2...
Fe(NO3)3
→ Fe3+ + 3NO3−
Fe3+ + H2O Fe(OH)2+ + H+
- Khi muối trung hoà tạo bởi cation kim loại của
bazơ mạnh và anion gốc axit mạnh tan trong nước các
ion không bị thuỷ phân, môi trường của dung
dịch là môi trường trung tính. VD: NaCl, KNO3,...
- Khi muối trung hoà tạo bởi cation của bazơ yếu
và anion gốc axit yếu tan trong nước cả cation và anion
đều bị thuỷ phân. Môi trường của dung dịch
phụ thuộc vào độ thuỷ phân của hai ion.
5. Tích số ion của nước, pH và môi trường của dung dịch.
5. Tích số ion của nước, pH và môi trường của dung dịch.
-Tích số ion của nước: 
[H+][OH−] = 1,0.10-14
[H+][OH−] = 1,0.10-14
- Để đánh giá độ axit và độ kiềm của dung dịch,người
ta dùng pH với quy ước:
[H+] = 1,0.10-pH
M → pH = -lg[H+]
Môi trường
|
[H+]
|
pH
|
Axit
|
> 1,0.10-7 M
|
< 7
|
Trung tính
|
= 1,0.10-7 M
|
= 7
|
Bazơ
|
< 1,0.10-7 M
|
> 7
|
6.Phản ứng trao đổi ion trong
dung dịch các chất điện li
- Phản ứng xảy ra trong dung dịch các chất điện
li là phản ứng giữa các ion
- Phản ứng trao đổi ion trong dung dịch các chất
điện li chỉ xay ra khi các ion kết hợp được với nhau tạo thanh ít nhất một
trong các chất sau:
- Chất kết tủa
- Chất điện li yếu
- Chất khí
- Phương trinh ion rút gọn cho biết bản chất của
phản ứng trong dung dịch các chất điện li. Trong phương trình ion rút gọn, các
chất kết tủa, chất điện li yếu, chất khí được giã nguyên dưới dạng phân tử.
Lưu ý:
Trong dung dịch:
-Tổng số mol điện tích dương của cation bằng tổng số mol điện tích âm của
anion.
- Khối lượng muối bằng tổng
khối lượng các ion tạo muối.
Top
No comments: